Dünyanın ilk pul formalarının yalnız qızıl və gümüş olduğu 2000 ildən çox əvvəl olmuşdur. Onların bazarına nəzər salsaq, gümüşün qızıla nisbəti orta hesabla 12-ə 1 idi. Bu qiymətli metallar arasında əvvəllər məzənnə belə idi! On iki unsiya gümüşdən 1 unsiya qızıla qədər! Təbii ki, o dövrlərdə müxtəlif yerlərdə dəyişdi. Ancaq bu orta idi!
- Bazarda dövriyyədə olan gümüş qızıldan 12 dəfə çox idi.
Hətta gümüşün qiymətinin qızılın qiymətinin 1/100-ə qədər aşağı düşdüyü vaxtlar olub! Bu, ABŞ hökumətinin FDR tərəfindən imzaladığı fərmanla, 1934-cü il Gümüş Alqı Aktı ilə gümüş ehtiyatını təxminən 3,5 milyard unsiyaya qədər artırdığı vaxt idi.
1960-cı ilin əvvəlində gümüşün hər unsiyasının qiyməti 1,29 dollar idi. Onun qiymətinin artmasına səbəb dövriyyədə olan kağız pulların və ya ABŞ dollarının həddən artıq çox olması idi.
- Valyuta təklifinin bolluğu gümüşün qiymətinin artmasına səbəb oldu.
İnsanlar gümüşün daha da yüksəlməsi üçün fürsət gördülər. Gümüş almağın ən sürətli yolu dollar əskinasınızı banka gətirmək və dəyişdirmək idi. Gümüş əldə etmək üçün sikkələri əridir və qazanc üçün satırsınız. Hamı bu yolla gümüş alırdı. Buna görə 1965-ci ildə gümüş ABŞ sikkələrinin zərbinə daxil edilməyib.
Qızıl standartı ləğv edildikdə və valyuta təklifi daha da artdıqda gümüşün qiyməti 3-6 dollar arasında idi. Çoxlu gümüşü olanlar 1970-ci ildə onları sataraq böyük qazanc əldə etdilər. 1,29 dollardan təxminən 6 dollara kimi kim satmazdı?
- Qızıl standartının ləğvi və çoxlu kağız pul təklifi gümüşün qiymətinin qalxmasına səbəb olmuşdur.
1970-ci illərin sonlarına doğru gümüş qiymətləri çox sürətlə qalxırdı. Adamlar yenə satmaq əvəzinə ordan-burdan gümüş alırdılar. Həmin ilin sonundan 1980-ci ilin əvvəlinə qədər gümüş 5 dollardan bir unsiya üçün ən yüksək qiymət olan 50 dollara qalxdı.
- İnsanlar gümüş almağa tələsdilər… bu tələsmək gümüşün qiymətini 50,00 dollara çatdırdı.
Təhlil üçün məqamlar:
- Dövriyyədə olan gümüş qızıldan 12 dəfə çox idi, indi dünya gümüşü demək olar ki, heç bir ehtiyata qədər kiçildi. Gümüş çox nadir hala gəlir. Daha çox qızıl qiymətin aşağı düşəcəyi demək deyil, lakin gümüş onu tutacaq.
- İnflyasiya – kağız pul çapı vəhşiləşdi, dövriyyədə olan çoxlu valyuta. Hökumət çapı dayandıra bilmir, gündəlik işləmək üçün pul lazımdır. Borc hər gün artır. Qızıl və gümüş dövriyyədə olan bütün çap pullarını tutacaq. Bu, qiymətli metalların qiymətinin qalxmasının ən böyük səbəbi olacaq.
- İnvestorlar qızılı hazırda qalib kimi görürlər və nəticədə onlar üçün çox yüksək qiymətə çevriləcək. Hamısı qızılın dəyərinə çatan gümüşə çevriləcək. 2 metal arasındakı nisbət 1:1 ola bilər!
- Hamı gümüş almağa tələsəcək… əvvəllər olduğu kimi, gümüşün qiyməti qalxdı! Gümüş tədarükü çox məhdud olduğundan və tələb çox yüksək olduğundan, qiymət ‘məhdudiyyətsiz’ olacaq!